Gnojna
rok przystąpienia sołectwa do Programu Odnowy Wsi: 2010
Mieszkańcy Gnojnej spotykają się przy odnowionym wozie zdobiącym wioskę oraz na ławkach znajdujących się w centrum. Jako miejsce spotkań można uznać także plac zabaw oraz świetlicę.
W sołectwie znajdują się:
- kościół parafialny pw. Matki Bożej Różańcowej z XV/XVI wieku,
- Zabytkowy Park Krajobrazowy, który zachował się z ponad dwustuletnim platanem – drzewem miłości. W jego okolicy znajduje się piękna leśniczówka.
Wieś otoczona jest lasem, posiada bogate wody podziemne zasilające okolicę oraz stawy rybne.
Rys historyczny:
Wieś była wzmiankowana w dokumentach w XIII wieku, między innymi w 1284 roku, kiedy to książę Henryk IV Probus zwrócił zabrany majątek wrocławskiemu biskupowi Tomaszowi II. Przez stulecia Gnojna, podzielona na trzy majątki, często zmieniała swoich właścicieli. Wśród wielu z nich można wymienić rodziny von Keltsch, von Riedeburg, von Gruttschreiber, von Pein, von Fragstein, von Niemitz, von Bock, von Henenfeld, von Schreibendorf i von Wenzky. Siedzibą szlachecką we wsi był pałac w stylu późno-klasycystycznym z okazałym portykiem kolumnowym w głównej fasadzie, rzadko spotykanym w tej części Śląska. Dwukondygnacyjna budowla powstała w XVIII wieku, lecz po zniszczeniach z II wojny światowej została całkowicie rozebrana i dziś w jej miejscu znajduje się szkolne boisko. Jedyną pamiątką po założeniu pałacowym są resztki dawnego parku krajobrazowego, w którym ciekawostką botaniczną jest ponad dwustuletni platan, którego sadzonkę właściciele pałacu sprowadzili z Ameryki Północnej.
Kościół we wsi istniał już w XIII wieku, a po raz pierwszy w oficjalnych dokumentach został wymieniony w 1302 roku. Od XVI stulecia do 1945 roku należał do ewangelików. Najstarszą częścią świątyni pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej jest prezbiterium z około 1500 roku. Pod koniec XVIII stulecia kościół został przekształcony w stylu późnobarokowym. Powstała nawa, wieża oraz przebudowano dach nad głównym korpusem. Wieża wówczas posiadała konstrukcję szachulcową, lecz po zawaleniu się w 1945 roku została przekształcona do obecnej formy. Ołtarz pochodzi z XIX wieku. Z dawnego wystroju zachowały się płyty nagrobne z XVIII/XIX stulecia oraz klasycystyczna ambona i chrzcielnica z XIX wiek.
W okolicy miejscowości znajduje się pięknie położona leśniczówka.
liczba mieszkańców: 583
Program Odnowy Wsi:
W ramach odnowy wsi organizowane są festyny rodzinne, dożynki, Dzień Strażaka, Unijny Turniej Sportowy Szkół Podstawowych, biwaki, Mikołajki i Dzień Dziecka.
Mieszkańcy sołectwa zakupili krzewy, z których uformowano napis Gnojna oraz zagospodarowali skalnik w celu upiększenia wioski.
Odnowiono także mostek prowadzący do parku wioskowego.
Najciekawsze projekty:
- Drzewo XX-lecia Programu Odnowy Wsi – zadanie realizowane w ramach projektu “Bioróżnorodność Opolszczyzny – skarbem dziedzictwa przyrodniczego” – posadzono dąb z okazji przypadającego w roku 2017 jubileuszu 20 lat Programu Odnowy Wsi.